Gusto ko ng donat. Yung masarap. Lalo na kung chocolate or strawberry. Minsan madamot ako pero most of the time hinahati ko…para kinabukasan. Basta. Di ko naman kayang ubusin ang isa talaga. Hinahati ko.
Parang mana. Hinahati din daw, kahit di mo trip kung sino yung kahati mo. Oo nga pala, speaking of mana…
Malawak ang batas natin pag usaping hatian ng mana na ang topic. May rule kasi tayo ng hatian kung may iiwan na will o testamento at may rule din tayo ng hatian kung sakaling wala namang naiwan na testamento. AT BILANG PAMPAGULO, meron din tayong tinatawag na MIX. Malawakang pag-aaral, ika nga. Tapos nakakalito pa siya. Kaya ang gagawin natin, focus lang tayo sa isang maliit na aspeto at yun ay ang legitime.
Paano nga ba ang hatian kung may testamentong maiiwan? Dito natin malalaman na kahit pala mag-iwan ng testamento ang isang tao, hindi niya basta-basta pwedeng ipamigay lang ayon sa gusto niya ang lahat ng ari-arian niya. Kasi nga, may parte ng ari-arian niya na automatic na nirereserba ng batas para sa kanyang malalapit na kamag-anak. Maiiba nga lang ang kwento kung sakaling madisqualify sa pagtanggap ng mana ang nasabing kamag-anak. Pero, ibang kwento na iyan. Di ko na iyan ita-tackle dito.
Uulitin ko, basic discussion lang ang gagawin natin sa hatian para may idea kayo. Kasi nga malalimang pag-aaral ang ginagawa dito at kino-correlate pa ang isang provision sa ibang provisions pa ng batas. Parang matching type, meron pang spot the difference.
Naku, medyo technical ang usaping mana. May mga salita akong gagamitin na baka di ninyo maintindihan. So bago ko kayo kwentuhan, bigyan ko kayo ng listahan ng mga ibig sabihin ng mga alien words na ito. Eto sila o:
- testator -eto ang tawag sa taong gumawa ng kasulatan, testamento o yung tinatawag nating will kung saan ay binabanggit niya kung paano hahatiin ang maiiwang ari-arian niya at kung sinu-sino ang mga pwedeng magmana dito.
- estate –eto naman yung tawag sa maiiwang ari-arian ng testator
- free portion -eto yung portion sa estate ng testator na natitira after ibigay sa mga compulsory heirs ang kanilang parte at maaaring ibigay o i-dispose ng testator sa nais niya
- surviving spouse -obviously, this one refers dun sa asawang buhay pa (oo nga pala, pag sinabi nating surviving spouse, we are referring to the legal wife or husband)
- compulsory heirs –eto iyong mga kamag-anak ng testator na di pwedeng mawalan ng mana (unless may sufficient ground sa ilalim ng batas natin para tanggalan sila ng karapatan sa mana). Sila ang mga sumusunod:
- lehitimong mga anak at kaapu-apuhan with respect sa kani-kanilang lehitimong mga magulang at kanunuan
- kung wala o hindi pwede ang No. 1, lehitimong mga magulang o kanunuan with respect naman sa lehitimong mga anak o kaapu-apuhan
- ang naiwang byudo o byuda
- acknowledged natural children, and natural children by legal fiction [meaning, mga anak sa labas na kinilala ng kanilang magulang]
- at iba pang anak sa labas na di pasok sa No. 4. (Art. 887 of the Civil Code of the Philippines)
AY TAKE NOTE: Napansin ninyo ang Nos. 4 and 5? Dinistinguish pa niya ang uri ng “anak sa labas”. Keso sa No. 4, iyon yung mga kinilala o inacknowledge ng kanilang magulang o di kaya ay by legal fiction samantalang ang No. 5 naman ay iyung mga anak sa labas na di kasali sa No. 4. Sino ba ito? Sila iyong mga pinanganak outside of wedlock na noong panahong pinagbubuntis sila ay di pwedeng ikasal ang mga magulang nila dahil may legal impediment.
Ang arte no? Mantakin mong may distinction pa pala ang “anak sa labas”. Ang batas kasi natin sa mana ay under sa Civil Code pa. E biglang noong panahon ni Cory pinatupad ang Family Code (FC) so under sa FC, nawala na ang distinction ng mga uri ng anak sa labas. Sa ngayon, pag sinabing “anak sa labas”, pwes, “anak siya sa labas”. PERIOD. Mapa-acknowledged man yan or hindi. Bale ba naman since 1949 pa ang Civil Code natin! So since mas latest ang FC, itong FC ang masusunod.
TAKE NOTE ULI: Yung Nos. 3, 4, at 5 ay hindi excluded ng Nos. 1 and 2 ha. Makakakuha pa din sila ng parte nila sa mana kahit andyan si Nos. 1 and 2. Mas lalong hindi rin naman nila ine-exclude ng isa’t isa.
AT ANG PINAKA HULING TAKE NOTE: Ang No. 2 ay makakakuha ng legitime kung wala ang No. 1. Ang exemption lang dito ay kung ang naiwang anak ay adopted child. (see Art. 341, NCC; Justice Jurado, Succession 1991 ed., p. 244)
Ooops..! May nakalimutan akong sabihin. Ang mga nabanggit sa itaas na compulsory heirs ay kung halimbawa ang testator ay LEGITIMATE person.
Kung ILLEGITIMATE person siya, eto ang magiging order ng compulsory heirs niya:
1. legitimate children and descendants
2. acknowledged natural children and natural children
3. acknowledged illegitimate children who are not natural
4. in default of all the foregoing, parents by nature
5. the widow or widower.
O, siguro naman natatandaan ninyo yung sinabi kong wala ng distinction under the Family Code ang anak sa labas ha. So yung Nos. 2 and 3, pareho na sila ngayong ang tawag ay “anak sa labas”. (see discussion of J. Jurado, ibid, pp 235-236)
So ano nga ba ang LEGITIME? Eto yung parte ng ari-arian ng testator na hindi niya pwedeng ipamigay dahil, whether he likes it or not, nirereserba ng batas natin ito para sa mga kaanak niya na tinatawag nating compulsory heirs (Art. 886).
Para madali nating lahat maintindihan, i-breakdown natin into Rules ang provision ng batas natin tungkol sa legitime. Gamitin nating example kung ang testator ay LEGITIMATE person. Ganito:
Rule No. 1 Ang legitime ng No. 1 (legitimate children and descendants) ay kalahati ng hereditary estate ng kanyang magulang. Ang natitirang kalahati naman ay maaaring i-dispose ng kanyang magulang pero subject sa karapatan ng illegitimate children o surviving spouse (kung meron man) [Art. 888, NCC]
Nakikita ninyo ang donat ko sa itaas? Kunwari iyan ang estate. Hinati ko iyan. Sabi sa batas, ang kalahati niyan ay para sa legitime ng LEGITIMATE child or descendant. Ang example nating ito ay kunwari ang compulsory heir lang niya ay yung legitimate child or descendant ha. Wag na muna ninyo pangunahan ng kung anu-ano. Yung kalahati pwede niya i-dispose UNLESS may illegitimate child siya o surviving spouse.
Yung natitirang kalahati ang tawag naman dyan ay free portion. Pwede na itong ibigay ng testator sa iba kasi satisfied na yung para sa compulsory heir niya. Kung mabait talaga si compulsory heir, pwedeng yung natitirang kalahati ay sa kanya din ibigay ni testator. Wala naman tayong prohibition para dyan.
So kung isa lang ang legitimate child, kanya ang kalahati. Kung halimbawa naman ay tatlo silang magkakapatid, e di divided by 3 gaya nito:
Rule No. 2 Ang legitime naman ng No. 2 (legitimate parents or ascendants) ay kalahati ng hereditary estate ng kanyang anak o descendants. Pwedeng idispose ng anak o descendant ang natitirang kalahati, pwera na lang kung merong illegitimate child or surviving spouse ang testator (Art. 889, NCC). Again, sa example na ito, ang compulsory heir lang na meron siya ay yung No. 2 ha.
So ganun din ang rule. This time nga lang, magulang naman ang magmamana sa kanyang anak. Yung kalahati ng donat ko para sa sa LEGITIMATE parent or ascendant tapos yung kalahati, pwede niyang i-dispose, pwera nga lang kung meron siya uling illegitimate child at surviving spouse.
Rule No. 3 Ang legitime na reserba para sa legitimate na magulang ay hahatiin sa kanilang dalawa equally (walang gulangan). Kung patay na ang isa, ang lahat ng share ay mapupunta doon sa buhay (Art. 890, 1st par., NCC).
Rule No. 3.a Kung ang testator ay walang maiiwang magulang dahil pareho na itong patay, pero meron pa siyang buhay na ibang ascendants (gaya nina lolo at lola) sa maternal at paternal lines, ang legitime ay hahatiin equally sa parehong linya (Art. 890, 2nd par., NCC).
Sa example sa baba, yung kalahati ng donat ang mamanahin nila. So ide-divide yung part na mamanahin into equal shares para sa mother side at father side. Halimbawa, yung may m&m ang para sa lolo at lola sa mother side; hati sila dun equally. Tapos yung nutella naman para kay lolo at lola sa father side; hati din sila dun equally.
Kung halimbawa magkaiba ng degree ang naiwang ascendants sa linya ng nanay at tatay, ang pinakamalapit na degree sa either lines ang bibigyan (Art. 890, 2nd par., NCC).
Ganito yan, halimbawa, sa mother side ang buhay e yung lolo at lola mo. Tapos buhay din yung lolo mo sa tuhod sa mother side. So sino yung nearest degree sa mother side mo? Di ba yung lolo at lola mo? Excluded na si lolo sa tuhod kasi buhay pa yung nearest degree.
E paano naman kung halimbawa sa mother side mo ang buhay lang ay yung lola mo tapos sa father side mo ang buhay lang ay yung lolo sa tuhod mo? Paano ang magiging hatian? Sabi sa batas, dahil ang ascendants ay of different degrees, it shall pertain entirely to the ones nearest in degree of either lines. At since dito sa example na ito ang pinakamalapit na degree ng ascendants ay si lola sa mother side, excluded na si lolo sa tuhod sa father side. Si lola sa mother side ngayon ang magmamana ng kalahati ng donat ko.
[for illustration, see Jurado’s explanation in Succession, pp. 245-246]
Let’s move on. Dito na tayo kung mas maraming compulsory heirs ang magmamana.
Rule No. 4 Kung ang maiiwan ay ang surviving spouse lang, entitled siya sa ½ of the estate. (Art. 900, NCC)
Rule No. 4.a Kung ang maiiwang compulsory heir ay ang surviving spouse at isang legitimate child or descendant, ang ½ ay mapupunta sa legitimate child or descendant. Ang surviving spouse ay entitled naman sa ¼ pero ang share niya ay kukunin dun sa free portion na pwedeng i-dispose ng testator (Art. 892, 1st par.; Jurado p. 286).
Rule No. 4.b Kung merong 2 or higit pang legitimate children or descendants na maiiwan kasama ng surviving spouse, ang share ng surviving spouse ay katumbas sa isang share ng legitimate child or descendant. Pero ang share ng surviving spouse ay kukunin pa rin sa portion na pwedeng idispose freely ng testator (Art. 892, 2nd par.).
Rule No. 5 Kung halimbawa naman ay walang maiiwang legitimate children or descendants ang testator at ang maiiwan lang niya ay ang surviving spouse kasama ng legitimate ascendants, ang surviving spouse ay makakakuha ng ¼ na share na kukunin pa rin sa free portion ng estate (Art. 893, NCC).
Note: Same with Rule No. 4.a. (nabago lang na instead of legitimate children or descendants, magiging legitimate parents or ascendants).
Rule No. 6 Kung ang maiiwan ng testator ay ang surviving spouse at meron siyang illegitimate children, ang kanyang estate ay hahatiin sa tatlo: 1/3 kay surviving spouse; 1/3 para sa illegitimate children; at 1/3 for the free disposal of the testator (Art. 894, NCC) (Jurado, pp. 288-289, 297).
Rule No. 7 Kung ang maiiwan ng testator ay ang kanyang legitimate parents or ascendants at meron siyang anak sa labas, ang legitimate parents ay entitled sa ½ of the estate habang ang anak sa labas naman ay ¼ ng estate na kukunin sa portion which the testator may freely dispose (Art. 896).
Rule No. 8 Kung ang testator ay may maiiwang legitimate children at may anak siya sa labas, ang share ng anak sa labas ay katumbas ng kalahating share na makukuha ng isang legitimate child. Ang share ng anak sa labas ay kukunin naman sa portion which the testator can freely dispose. (see Jurado, pp. 297-298) (Art. 895 NCC repealed by Art. 176 FC).
Rule No. 8.a Ang legitime ng surviving spouse at ng illegitimate children ay kukunin lagi sa free portion. Pero dapat ang total legitime na makukuha ng illegitimate children ay di lalagpas sa free portion. Sa ganitong pagkakataon, laging uunahing ibigay o i-satisfy ang share muna ng surviving spouse (Art. 895, NCC, repealed by FC).
Rule No. 9 Kung ang maiiwan ng testator ay ang kanyang legitimate parents or ascendants at meron siyang anak sa labas, ang legitimate parents or ascendants ay entitled dun sa ½ ng estate habang ang share naman ng illegitimate children ay ¼ ng hereditary estate na kukunin sa portion at the free disposal ng the testator (Art. 896). Ang illustration niya ay kaparehas lang sa Rule 4.a.
Rule No. 10 Kung ang maiiwan naman ay surviving spouse, legitimate children, at illegitimate children, ang share ng surviving spouse ay katumbas ng share ng legitimate children na kukunin naman sa portion which the testator may freely dispose (Art. 897). Ang share ng illegitimate ay ½ naman ng share ng isang legitimate child at kukunin din itong share niyang ito sa portion which the testator may freely dispose.
Rule No. 11 Kung ang maiiwan ng testator ay ang kanyang surviving spouse, illegitimate children at legitimate parents or ascendants: ang ½ ng estate ay mapupunta sa legitimate parents or ascendants; ang 1/8 ay share ni surviving spouse na kukunin sa free portion; ang ¼ na manggagaling din sa free portion ay para sa mga illegitimate children; at ang natitirang 1/8 ay at the free disposal ng testator (Art. 899; see Jurado pp 296-297).
Rule No. 12 Kung ang maiiwan lang ng testator ay ang kanyang mga anak sa labas at wala siyang compulsory heirs, ang mga anak sa labas ay entitled sa ½ ng estate. Ang natitirang ½ naman ay pwedeng i-dispose ng testator sa kanyang nais (Art. 901).
Rule No. 13 Hindi pwedeng ipagkait ng testator ang legitime na nararapat para sa kanyang compulsory heirs maliban na lamang sa mga cases na binabanggit ng batas (Art. 904).
Ang haba na. Gusto nyo pa ba ng kwento?
Wag na. Tinatamad na ako.
Source: (1) New Civil Code of the Philippines (Arts. 886-904)
(2) Family Code of the Philippines (Executive Order No. 209)
(3) Comments and Jurisprudence on Succession by Justice Desiderio Jurado (8th Ed., 1991)
(4) donat na masarap
Inyo rig bisitahin: ANG INTRODUCTION
‘neng, sa JCo na lang kita bili. may brewed coffee ro’n, tapos, may free na glazed donut. isang buo at wala kang kahati… 😉 yon lang, parang isang tabo ang equivalent ng kape nila, gising ka pa till next day para i-ponder ang fate at hatian ng donut mong makulay, haha…
may legitime-legitime ka ryan, hakhak. madugo, basta usapang hatian na, kapatid…:) btw, peyborit ko ang legally blonde, yung una, hehe. 🙂
i enjoyed reading your looong post, whehe. 🙂
ay gusto ko yan San! By the way, ang pinam-bribe nga pala sa akin sa Walang Multo ay JCo din. Pambihira…mukhang P.G. lang ang peg ko hehehehe.
hmmmm…alam mo ba na sa araw na ito ay 2x na may nagsabi sa akin ng “legally blonde”?
ay thank you for appreciating this loooooong post (ang lungkot ng kanta mo dun sa post mo, kaiyak)
correction: hindi ako yung legally blonde, what I mean is, binanggit sa akin ang salitang “legally blonde”, yown
ay, masarap ‘yon. yong kulay green na donat ng JCo saka ‘yong pale yellow, yong may shredded something sa ibabaw. tamo, kumita ka na sa Walang Multo. ikaw na marunong mag-monetize (in kind pala, hehe)…
ay, siyempre, aliw ang legally blonde… pati nga musicale no’n, pinanood namin, yong si Nikki Gil? oks naman, nakita namin si Papa Cesar Montano, haha. kasama pa nya no’n si wifey Sunshine (na parang masungit, hehe).
ay, katyaga mo nga, as in. para kang gumagawa ng reviewer, hihi. teka, aling post ang malungkot music… saang post ka naiyak, ahaha….
hmmm, dahil dito parang na temp ako ipaglaban ang rights ni Mama sa kanyang mana…hmmm. naku mahabang usapin kelangan may manlibre ng donut at kape.
definitely hindi ako
hmm, sino naman kaya?
ay, di ko inisip, dear, na ikaw si legally blonde. basta naalala ko lang, dahil sa post mo. tsaka, fan me ni reese w… hmnn, likely, masipag at madiskarte ka ring lawyer (parang si legally blonde), pakiramdam ko lang, hihi… 🙂
hahaha! hala ang gulo na natin. ano nga pala pinag-uusapan natin?
ahaha, basta… 😉 kaway-kaway. shaks, maulan pa rin, kainaman na…
Maraming Salamat nagkaroon po ako ng idea tungkol sa hatian ng mana! May itatanong din po sana ako, Kasal po ang aking mga magulang since 1991, naghiwalay sila noong taong 2004, walang naganap na annulment. Nung nalaman ng panganay na kapatid ng daddy ko na naghiwalay ang aking mga magulang, kinuha niya ang titulo ng aking ama, yung titulo na yun naka pangalan sa aking ama bago pa sila magpakasal ng aking nanay. Simula nun naghiwalay sila hindi na nakuha ng aking ama ang kanyang titulo sa kanyang kapatid na panganay, sinabi ng kanyang kapatid na bayaran muna daw ang kanyang utang, kaya nagulat ang aking ama na bigla sya nagkautang, sa mga lolo at lola ko humihingi ng pera ang aking ama na nagkataon na ang panganay niyang kapatid ang naghahawak ng pera ng kanilang mga magulang. Walang naganap na kasulatan o pirmahan sa utang na kanilang sinasabi. Halos kalahati ng titulo ng magkakapatid ay nasa kapatid nilang panganay. Kaya nun namatay ang aking ama taong 2011, pagkatapos ng libing ng aking ama ay sinabihan nila ako na huwag daw akong mag alala at ibibigay daw nila ang para sa akin, may kapatid nga po pala ako sa labas, kapatid ko sya sa ama, kung ano daw sakin ay ganun din daw ang hati sa aking kapatid sa ama sabi ng aking tiya na naghahawak ng titulo ng aking Ama, Kaya kami po ng aking ina ay humihingi po ng payo sa inyo kung sino po ba talaga ang may karapatan sa titulo ng ama ko? Maari po ba namin kunin yun titulo sa kanila? Paano po yun sinasabi nilang utang ng aking ama? Naway masagot niyo po ang aking katanungan. Godbless!
Hello Nikka! Maraming salamat sa pagbisita. Maraming tatamaang issue ang tanong mo sa itaas. Hindi ako nagbibigay ng advise dito mismo sa blog. Ano ba ang email add mo at dun ko na lang ipapadala? Para personal na matanggap mo ang sagot ko. 😀
Have a nice day!
eto po ang email address ko gkeirsthinenikka@yahoo.com.. Maraming maraming salamat po sa pagsagot!
Hihintayin ko po ang advise na ibibigay na panigurado ay makakatulong sa amin! Godbless po!
Miss iskaBITCHe?
Hello Nikka
Naku sensya naman at busy talaga ako. Lunes ko padala email ko syo ha. Hirap kasi at mobile lang ngayon ang ginamit kong pag sagot syo. Pagdating ko sa opisina email kita agad.
Sent from my iPhone
Hello Nikka. Please check your email 😀
Sent from my iPhone
Magandang araw po Atty! Ako po yung Nikka, na humingi po ng advise dito nun May 9. Makikusap po sana kami ng aking ina kung maari po ba kami makipag usap o humingi po ng payo personally? kahit saglit lang po o kung maari po ba namin kayo puntahan sa inyong opisina? Alam ko pong busy kayo, pero kailangan na kailangan po kasi namin ng tulong mula sa legal expert at kayo po yun.Ako po ay umaasa sa inyong kasagutan. Godbless!
nasiyahan poko ng husto sa mga payo nyo atty lumalakas po loob ko lumaban sa mga taong nangloko po sa karapatan ko sa benipisyo at karapatan kong anak na panganay ng namatay ko ama illigitimate poko atty matanong ko lang po atty bakit po sa insurance sa kumpanya ng ama ko namatay ay hindi poko binigyan ng karapatan kahit piso samantalang yung apat kopo kapatid sa ama puro illigitimate din nakakuwa po sila kulakulang 2million po ang sakit po 20 yrs poko lumaban sa kahirapan tapos po aug 20 2013 papo patay ama ko january ko lang po nalaman na patay na ama ko hindi po sinabi ng mga kapatid ko sa ama tapos wala poko nkuwa kahit piso sa insurance samantalang panganay poko anak tnx po godbless po
Pingback: thelovelybiatch | LAW FOR THE IDIOTS: Day 25 (Disinheritance)
Atty, pwede po ba itanong kung ang 1 sa kapatid ko eh malaki ang posyento nya sa nabiling lupa.
Ang kwento po ay ganito:
nung mamatay ang tatay namen, ginamit ang pera sa pagbenta ng lupa na namana pa nya sa magulang nya na pambili ng bahay at lupa, ang total na pera sa napagbentahan ay 2 milyon, para mabili ang lupa, nag ambag ang kuya ko ng 1.5milyon(sariling pera nya). may karapatan po ba ang kuya ko na ibenta yung bahay na nabili ng walang pahintulot sa nanay namen at sameng magkakapatid? at pano po ang hatian?
hi po,
pwd po ba un na ang illegitimate child ay mag hihintay lng kung magkano ang ibigay ng legitimate child?.kasi po 2 yung legitimate at ako lng po ang mag iisang anak sa labas.sabi ng mga tiyuhin ko na mag antay ako kung magkano ibibigay sa akin.pwd po ba un?..
Hello Cindy!
Ang parte ng isang illegitimate child ay itinakda mismo ng batas natin. Karapatan mo yun. Pero dahil basic lang ang discussion tungkol sa partihan dyan, may mga “circumstances” tayo na dapat i-consider. For further queries, you may visit the Facebook page Red Shoe Publishing, and send us a private message there para mas ma-update kita.
Please don’t forget to like Red Shoe Publishing. See you there!
hi po atty tanung kulang po mag kano total amount na makukuha namin as illegitimate child ng papa namin 6 ang ligitimate child ng papa at buhay pa ang legal na asawa niya yung lupa minana ng papa sa lolo 2007400 ang halaga ng lupa
Hi Edgar! Ang share ng isang illegitimate ay kalahati ng share na makukuha ng isang legitimate. Ang sabi mo buhay pa ang papa mo. Wag nyo muna I-compute makukuha ninyo kasi sabi mo buhay pa ang papa nyo. More likely pwedeng may magbago pa. Magte-take effect ang “mana” once na mamatay ang “magpapamana”.
Ako po ay nanirahan sa bahay uncle ko simula pagkabata hanggang sa makapag-asawa at magkaanak ako. Nang ma-stroke sya ay ako at ang aking pamilya ang nag-alaga sa kanya hanggang sya ay mamatay. 3 po ang mga anak nga uncle ko pero patay na po silang lahat. Ako din po ang kumalinga sa bunsong anak nya may sakit hanggang sya ay mamatay.
Ang problema ko po ngayon ay gustong ibenta ng mga apo yong bahay at lupa, anak po sila ng eldest ng uncle ko. May karapatan po ba akong tumanggi or may karapatan po ba akong makihati sa ari-arian ng uncle ko?
Sana po ay mapayuhan nyo ako…
Hello.
I was searching about what you legally call sa “pwedeng bawiin ng testator ang will nya hangga’t buhay pa siya” I mean,possible po ba yun?Like he already signed it and all?
At pwede pi bang pilitin ng pamamanahan na makuha ang kanyang mana,gamitin,gayong buhay pa ang testator at wala pang balak na hatiin ang kanyang ari-arian?
Heheh..sana po masagutan itong mga tanong ko.
Thank you in-advance!😄
Good day po, hihingi lang po sana ako ng tulong, naka tira po sa lucena city, ngayon po yung tiyuhin ko (kapatid ng tatay ko sa ina)ay pinalalayas n kami dito sa bahay namin(NASA iisang bahay po kami, kami sa baba sila sa taas ng bahay).wala na daw po kaming karapatan dahil Patay na daw po ang tatay ko at anak lang sa labas. May hawak daw po silang rights. Nagharap na po sila ni mama sa brgy at di nagkasundo kaya isasampa na daw po ng brgy ang kaso sa husgado at doon na po sila maghaarap uli. Ano kaya po ang pwede naming gawin upang di kami mapaalis dito?Mahirap lang po kami at walang kakayahang lumipat/mangupahan. Tulong po. Maraming salamat.